Οι οδηγίες του Υπουργείου Υγείας σχετικά με τη χρήση κλιματιστικών και την εσωτερική ποιότητα του αέρα σε κλειστούς χώρους, αναφέρουν ότι απαιτείται: «εξασφάλιση του επαρκούς αερισμού όλων των εσωτερικών χώρων με εξωτερικό αέρα», ενώ στις οδηγίες του ΕΟΔΥ (από 13/3/20) για απομόνωση επαφών στο σπίτι αναφέρεται ότι απαιτείται η «διαμονή σε καλά αεριζόμενο δωμάτιο».
Οι συγκεκριμένες οδηγίες έχουν δοθεί γιατί οι πρόσφατες διεθνείς έρευνες δείχνουν πως τα μικρά αερομεταφερόμενα σωματίδια συμβάλλουν στην εξάπλωση ιώσεων και μολυσματικών ασθενειών όπως αυτής του Κορωνοϊού (Covid-19).
Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος φορέας του ιού, με ή χωρίς συμπτώματα, βρεθεί ή περάσει έστω και για μικρό χρονικό διάστημα από έναν κλειστό χώρο, υπάρχει η πιθανότητα να μεταφερθεί ο ιός σε άλλα άτομα στον ίδιο χώρο, μέσω της αναπνοής.
Για αυτό τον λόγο η χρήση της μάσκας είναι υποχρεωτική, όχι για να προστατέψει αυτόν που την φοράει αλλά όλους τους άλλους γύρω του, σε περίπτωση που κάποιος είναι φορέας χωρίς συμπτώματα ή σε αρχικό στάδιο. Αυτό ακριβώς που γίνεται και με την οποιαδήποτε άλλη γρίπη!
Αυτός είναι ο λόγος που απαιτείται η συνεχής και βεβιασμένη εναλλαγή του αέρα σε κλειστούς χώρους ώστε να αποβληθεί ο ιός που ενδεχομένως άφησε πίσω του ο φορέας.
Δυστυχώς στις παραπάνω οδηγίες και με πολύ απλοϊκό τρόπο δόθηκαν διάφορες ερμηνείες όπως για παράδειγμα ότι: η χρήση των κλιματιστικών φέρνει μέσα στο σπίτι τον Κορωνοϊό και έτσι θα πρέπει να κάνουμε καθάρισμα στα φίλτρα και να αφήνουμε τα παράθυρα ανοιχτά για να τον διώξουμε. Για αυτό τον λόγο παρατηρήθηκε έντονα από το τρομοκρατημένο κοινό, το απίστευτο φαινόμενο της χρήσης των κλιματιστικών με ανοιχτά παράθυρα κατά την καλοκαιρινή περίοδο που διανύσαμε. Με το ίδιο σκεπτικό θα πρέπει να διατηρούμε ανοιχτά τα παράθυρα για όλη τη χειμερινή περίοδο με την θέρμανση σε πλήρη λειτουργία, πράγμα απολύτως παρανοϊκό!
Με τέτοιες επιλογές, όχι μόνο δεν πετυχαίνουμε την βεβιασμένη εναλλαγή του εσωτερικού αέρα αλλά ξοδεύουμε πολλαπλάσια ενέργεια, χωρίς να πετυχαίνουμε την απαιτούμενη εσωτερική συνθήκη άνεσης και υγιεινής, εκτοξεύοντας παράλληλα το κόστος διαβίωσης.
Αυτή η λανθασμένη ερμηνεία δόθηκε γιατί το πιο σημαντικό στοιχείο που λείπει από τις παραπάνω οδηγίες είναι ο ορισμός του «επαρκούς αερισμού» και η ποσοτικοποίηση του όρου «καλά αεριζόμενο δωμάτιο».
Οι επίσημες κρατικές οδηγίες θα έπρεπε να ορίζουν ανά χρήση χώρου το ποσοστό εναλλαγής του αέρα και όχι να αναφέρουν γενικά και αόριστα την ανάγκη για «καλό και επαρκή αερισμό».
Ένα παράδειγμα οδηγίας θα έπρεπε να είναι ως εξής:
«Απαιτούμενη εναλλαγή αέρα ανά χώρο (σε μ³/ώρα) με ανάκτηση θερμότητας από 60% έως και 90%.»
- Για κατοικίες – από 30% έως 50% ανά ώρα
- Για γραφεία – από 50% έως 60% ανά ώρα
- Για καταστήματα – από 60% έως 80% ανά ώρα
- κλπ
Διαφορετικά είναι σαν να λέμε ότι σε έναν αυτοκινητόδρομο, αντί για την χρήση επιγραφών με την επισήμανση του ασφαλούς ορίου ταχύτητας στις επικίνδυνες στροφές (πχ 40 χλμ./ώρα), υπάρχουν επιγραφές που μας λένε «πήγαινε αργά … στο περίπου …».
Αν υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες, ο κάθε χρήστης μπορεί να υπολογίσει τα κυβικά του χώρου του και να επιλέξει το ποσοστό του αέρα που θέλει να ανανεώνει. Για παράδειγμα ένα υπνοδωμάτιο διαστάσεων 15μ² με 2,8μ ύψος έχει 42μ³ όγκου αέρα, οπότε πρέπει να ανανεώνει τουλάχιστον το 30%=12,6μ³/ώρα. Αν θέλουμε καλύτερο αερισμό θα πρέπει να ανανεώνει το 50% και αν είναι χώρος με περισσότερο άτομα το 80% ή ακόμα το 100% ανά ώρα!
Μόνο με συγκεκριμένες τιμές ορίζεται η έννοια του επαρκούς ή καλού αερισμού, δηλαδή με τον ορισμό της ποσότητας του όγκου του εσωτερικού αέρα που οφείλει να αποβάλλεται βεβιασμένα και να ανανεώνεται από τον εξωτερικό αέρα κάθε ώρα.
Η εσωτερική συνθήκη άνεσης επιτυγχάνεται συγκεκριμένα και μετρήσιμα με τις τοπικές μονάδες μηχανικού αερισμού, τους λεγόμενους Κτιριακούς Πνεύμονες. Δεν είναι καινούργια έννοια η μηχανική εναλλαγή του αέρα με ανάκτηση θερμότητας καθώς εδώ και πολλές δεκαετίες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει την ανάγκη της χρήσης του για την καταπολέμηση του φαινομένου του αρρώστου κτιρίου.
Η χρήση σύγχρονων κουφωμάτων με πολύ καλή αεροστεγανότητα δημιουργεί χώρους που θερμαίνονται πολύ καλά, αλλά παράλληλα μετατρέπονται σε ασφυκτικούς θαλάμους μετάδοσης και διατήρησης νοσημάτων που μεταφέρονται από αέρα.
Στον κτιριοδομικό κανονισμό και στις προδιαγραφές έκδοσης οικοδομικών αδειών πολλών χωρών της Ευρωπαϊκής ένωσης, γίνεται ξεκάθαρη αναφορά στον απαραίτητο αριθμό εναλλαγών του εσωτερικού αέρα με μηχανικό αερισμό για όλες τις χρήσεις των κτιρίων.
Δυστυχώς στην Ελλάδα ακόμα και σήμερα, ο μηχανικός αερισμός με ανάκτηση θερμότητας είναι μια τεχνική λύση άγνωστη και μακρινή, που φαντάζει ιδιαίτερα εξειδικευμένη και που προδιαγράφεται μόνο σε έργα μεγάλης κλίμακας (σχολεία, νοσοκομεία κλπ). Αυτό είναι μεγάλο σφάλμα και πλέον οφείλει τόσο ο τεχνικός κόσμος όσο και το απλό καταναλωτικό κοινό, να γνωρίσουν και να καταλάβουν ότι η χρήση του μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας σε κάθε είδους χώρο όπου ζουν ή εργάζονται άνθρωποι, είναι ανάγκη αντίστοιχη της ύπαρξης ρεύματος, της ψύξης και της θέρμανσης!
Είναι αδιανόητο με την υπάρχουσα και διαθέσιμη κτιριακή τεχνολογία, να ξοδεύονται τεράστιες ποσότητες ενέργειας για να δημιουργήσουν την απαραίτητη εσωτερική θερμοκρασία μέσω συστημάτων θέρμανσης ή ψύξης αλλά ο αερισμός να συνεχίσει να γίνεται ανεξέλεγκτα, στο περίπου και χωρίς συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποβάλλεται όλη η θερμική (ή ψυκτική) ενέργεια που έχει παραχθεί και να μην επιτυγχάνεται καμία εξοικονόμηση.